De VSNU heeft in 2016 geïnventariseerd hoe de Studiekeuzecheck is ingevuld door de universiteiten. De rapportage geeft een overzicht van de situatie per dec 2016. Hierbij tekent de VNSU aan dat de studiekeuzecheck nog volop in ontwikkeling is.
De onderstaande zijn overgenomen de samenvatting en op een aantal punten ingekort. In het rapport wordt per universiteit een helder beeld gegeven hoe zij de studiekeuzecheck hebben ingevuld.
Doelstelling studiekeuzecheck
De doelstelling van de Studiekeuzecheck is voor alle universiteiten gelijk: de juiste student op de juiste plek krijgen. Zij willen allen zorgen dat de student een opleiding kiest die past bij zijn of haar interesse en competenties zodat de student gemotiveerd aan de studie begint. Universiteiten verwachten dat dit zal zorgen voor meer studiesucces, minder uitval en minder studenten die switchen tussen opleidingen in het eerste jaar van de studie.
Een goede match wordt bereikt door:
- de student een reëel beeld te geven van de inhoud, het niveau en onderwijsvormen van de opleiding;
- de student een reëel beeld te geven van het beroepenveld voor een opleiding;
- de student te helpen reflecteren op zijn of haar keuze door inzicht te geven in zijn of haar verwachtingen, motivatie en interesse;
- de student kennis te laten maken met de opleiding, om zo de binding met de opleiding en instelling te vergroten.
De meest voorkomende activiteiten
- (online) vragenlijst: meestal gaan de vragen over motivatie en interesse, in sommige gevallen ook over andere dingen zoals leerstijl;
- huiswerk of opdracht;
- college of andere representatieve onderwijsactiviteit;
- een toets over het huiswerk en/of de gevolgde onderwijsactiviteit;
- contact met docenten en studenten van de opleiding, dit kan in de vorm van een één op één gesprek.
Terugkoppeling
Elke student die aan de SKC heeft deelgenomen krijgt hier feedback op. De vorm van de feedback is afhankelijk van de activiteit. Vaak gaat het om de uitslag van een toets of nagekeken huiswerk of de uitkomsten van de analyse van een ingevulde vragenlijst. De feedback is in ongeveer de helft van de gevallen een advies: positief, twijfel of negatief. Dit wordt schriftelijk of mondeling aan de student medegedeeld.
Een advies is nooit bindend: een student kan zich ongeacht het advies inschrijven voor een opleiding. Een enkele universiteit hanteert het principe dat een inschrijving na 1 mei in combinatie met een negatief advies aan de hand van de studiekeuzecheck wél bindend kan worden verklaard.
Ervaringen
De ervaringen van studenten met de SKC zijn veelal positief. Ze geven aan dat ze een beter beeld hebben gekregen van wat de opleiding inhoudt en van de instelling. Daarnaast geven studenten op een aantal instellingen aan dat ze zich door de SKC meer welkom voelden en met een positief advies gesterkt in hun studiekeuze.
Voor docenten is de SKC vaak een grote tijdsinvestering. Na het eerste jaar blijkt echter dat door het doorlopen van het SKC-traject studenten meer binding hebben met en motivatie hebben voor hun studie dan studenten die geen SKC-traject hebben gedaan. Dit is voor de instellingen en de docenten in het bijzonder een goede ontwikkeling, gemotiveerde studenten zullen harder werken en ook de kans op studiesucces vergroot.
Studieadviseurs geven aan hetzelfde te ervaren als docenten, de SKC is ook voor hen een tijdsinvestering maar het heeft vervolgens wel positieve effecten op de betrokkenheid van studenten bij hun studie.
Onderzoek
De meeste instellingen bieden hun studenten sinds 2014 een SKC aan. Instellingen die onderzoek doen naar de SKC concentreren zich voornamelijk op de effecten van de SKC op studieuitval, switch en studiesucces. Hierbij wordt ook specifiek gekeken naar de mate waarin de SKC-adviezen voorspellende waarde hebben. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar effecten van de SKC op het studiegedrag van studenten.
Omdat de SKC zich de laatste jaren sterk heeft ontwikkeld, is het lastig om het effect van de SKC op studieuitval, switch en studiesucces te onderzoeken. Bovendien zijn vaak gelijktijdig meerdere maatregelen genomen om het studiesucces te verhogen, waardoor de verschillende effecten niet goed onderscheiden kunnen worden. Mede daarom kunnen er nog geen betrouwbare uitspraken worden gedaan over de effecten van de SKC.
De eerste resultaten
De eerste resultaten wijze wel op positieve effecten: hogere binding aan de opleiding, bewuster kiezen door studenten en afnemende uitval/switch in het eerste jaar. Ook is er sprake van voorspellende waarde van het SKC-advies: risicostudenten vallen vaker uit, switchen vaker en behalen minder studiepunten in hun eerste jaar.